วุฒิบัตร Certified Internal Auditor (CIA) ของ สมาคมผู้ตรวจสอบภายในแห่งประเทศไทย (สตท.) เป็นวุฒิบัตรสากลที่ออกโดย The

Institute of Internal Auditors (IIA) มากว่า 30 ปีแล้ว ถือกันว่าเป็นที่ยอมรับสูงสุดแล้วของวิชาชีพนี้ มียอดผู้ถือวุฒิบัตรรวมกันทั่วโลก

ประมาณ 80000 คน ... ข้อดีของ CIA เท่าที่เห็นคือ องค์ความรู้ของวุฒิบัตรกว้างขวางและทันสมัยเหมาะกับผู้ตรวจสอบที่ต้องการขึ้นเป็น

ระดับบริหาร เนื้อหาส่วนใหญ่สามารถประยุกต์นำไปใช้ประโยชน์ในงานได้ดี มีกระบวนการสอบวัดความรู้ที่ได้มาตรฐาน ได้รับการยอมรับสูง

ในแวดวงบริษัทจดทะเบียน บริษัทข้ามชาติ สถาบันการเงิน หน่วยงานกำกับของทางการ ... มีหลักสูตรอบรม 5 เดือนเพื่อเตรียมสอบ (Pre-

CIA) ของคณะบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และจัดติวโดย สตท. หรือถ้าชอบศึกษาด้วยตนเอง ก็มีแนวข้อสอบและเอกสารของ Gleim ที่

ครบถ้วน เข้าใจง่าย หาซื้อได้จาก สตท. เช่นกัน

หลักสูตรประกาศนียบัตรผู้ตรวจสอบภายในของประเทศไทย (CPIAT) ของสมาคมผู้ตรวจสอบภายในแห่งประเทศไทย (สตท.) เป็นหลัก

สูตรอบรมระยะยาวประมาณ 3 เดือน จัดปีละ 3-4 รุ่น จนตอนนี้เป็นรุ่นที่ 14 แล้ว ... มีการจัดสอบเพื่อวัดผลสำหรับผู้ผ่านการอบรมปีละ 2 ครั้ง

ด้วยระดับมาตรฐานที่แทบไม่แตกต่างจากการสอบ CIA ... แต่คนที่สอบผ่านยังมีจำนวนน้อย ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะขาดเอกสารการเตรียม

สอบและไม่เปิดเผยแนวข้อสอบ เนื้อหาก็มีการปรับเปลี่ยนไปบ้างในแต่ละรุ่น ทำให้การเตรียมตัวค่อนข้างยาก ผู้เข้าสอบหลายคนจะ upset

กับเรื่องนี้พอสมควร ... ยกเว้นเรื่องนี้แล้ว ด้านมาตรฐานการจัดสอบและตัวองค์ความรู้ในการพัฒนาผู้ตรวจสอบถือว่าดีและค่อนข้างเหมาะสม

กับผู้ตรวจสอบไทย ... ได้รับการยอมรับสูงพอสมควร สังเกตจากจำนวนผู้เข้าอบรมและสมัครสอบในแต่ละครั้งมีเป็นจำนวนมาก ผู้เข้าอบรม

แต่ละรุ่นมีการรวมตัวสร้างเครือข่ายกัน ผู้ที่สอบผ่านก็มีคุณสมบัติที่เหมาะสม และหลายองค์กร รวมถึงรัฐวิสาหกิจต่าง ๆ กำลังพิจารณากำหนด

ให้เป็นเกณฑ์ประกอบอันหนึ่งในการพิจารณาค่าตอบแทนและปรับเลื่อนขั้นของผู้ตรวจสอบ ... หวังว่า สตท. จะดูแลให้รักษามาตรฐานไว้ ไม่

ปล่อยให้เป็นเหมือนวุฒิบัตรอื่นที่เคยพยายามสร้างมาในอดีต เช่น QIA และ CPIA หรือปล่อย grandfathering แบบ CIA ระยะหนึ่งก็เป็นที่

วิพากษ์วิจารณ์ว่าทำให้วุฒิบัตรเสื่อมความน่าเชื่อถือลง

ส่วนโครงการอบรมประกาศนียบัตรด้านการตรวจสอบภายใน (Certificate of Internal Auditing) ของสภาวิชาชีพบัญชี จะเริ่มอบรมและสอบเป็นรุ่นแรกในปีนี้ จึงยังไม่มีข้อมูล ... แต่เนื่องจากจัดโดยสมาคมวิชาชีพที่มีประสบการณ์การจัดสอบวุฒิบัตรมานาน จึงน่าจะเชื่อมั่นได้ในเรื่องมาตรฐาน และน่าจะเป็นที่ยอมรับและสนใจในกลุ่มผู้ตรวจสอบภายในที่มาจากสายวิชาชีพสอบบัญชีซึ่งมีจำนวนไม่น้อย ... เนื้อหาหลักสูตรแม้จะสั้นกว่าของ สตท. และ จุฬา แต่คุณภาพน่าจะใกล้เคียงเพราะทีมวิทยากรเป็นผู้ตรวจสอบภายในผู้ทรงคุณวุฒิและหลายท่านก็เป็นวิทยากรของ สตท. ในหลักสูตร CPIAT ด้วย ... การอบรมของสภาฯ ยังอาจจะให้ความรู้ด้าน internal accounting control ซึ่งมักจะไม่ค่อยเน้นในหลักสูตรที่จัดโดย สตท.

มีหลายคนมาบ่นให้ฟังเหมือนกันว่าทำไม สตท. ถึงปล่อยให้สภาฯ จัดอบรมและสอบประกาศนียบัตรวิชาชีพตรวจสอบภายในแข่งขันกันอย่างนี้ ก้อยากให้มองเป็นโอกาสของผู้ตรวจสอบที่จะเลือกพัฒนาตนเองมากกว่า ... ใครอยากจะทำไม้บรรทัดมาขายแข่งกันก็ทำไป ขอให้เที่ยงตรง มีคุณภาพ ไม่ผูกขาด ราคาสมเหตุสมผล ประโยชน์ย่อมตกกับผู้บริโภค ครับ
 

วุฒิบัตร Certified Internal Auditor (CIA) จัดสอบโดย The Institute of Internal Auditors (IIA) สมาคมผู้ตรวจสอบภายในแห่งประเทศไทย (สตท.) เป็นตัวแทนในประเทศไทย
www.theiiat.or.th/certificate/cia.html
www.theiia.org/certification/certified-internal-auditor/

หลักสูตรประกาศนียบัตรผู้ตรวจสอบภายในของประเทศไทย (CPIAT) ของสมาคมผู้ตรวจสอบภายในแห่งประเทศไทย (สตท.)
www.theiiat.or.th/seminar/outline%20CPIAT%20%2014.pdf

โครงการอบรมประกาศนียบัตรด้านการตรวจสอบภายใน (Certificate of Internal Auditing) ของสภาวิชาชีพบัญชี
www.fap.or.th/fap/sites/default/files/Cer_Internal_Auditing_2552.pdf
 

อ่านประกาศของสตท. เรื่อง ชี้แจงข้อเท็จจริงเกี่ยวกับหลักสูตรประกาศนียบัตรด้านการตรวจ สอบภายในขององค์กรวิชาชีพ ได้จาก www.theiiat.or.th/notice_02.pdf